Damakta veya çene kemiği içinde normal yerini alamayıp sürememiş dişler, tıp dilinde “gömülü diş” olarak adlandırılır. Özellikle “damakta diş çıkması” şikayetiyle hekime başvuran hastalarda sıkça rastlanan bu durum, dişin gelişimini tamamlayamaması sonucu ortaya çıkar. Bazen dişin tamamı damak içinde kalırken, bazen de bir kısmı diş etini yararak dışarı çıkabilir. Gömülü dişler, tedavi edilmediğinde estetik kaygıların ötesinde ağrı, enfeksiyon ve komşu dişlerde ciddi hasar gibi önemli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle belirtileri fark ettiğiniz anda bir diş hekimine danışmanız kritik önem taşır.
Damakta Diş Çıkması (Gömülü Diş) Neden Olur?
Dişlerin neden gömülü kaldığına dair tek bir kesin neden olmasa da, bazı faktörler bu durumu tetikleyebilir:
- Genetik Yatkınlık: Ailede gömülü diş öyküsü olması, riski artıran en önemli faktörlerden biridir.
- Çene Yapısı: Özellikle dar bir çene yapısına sahip kişilerde, dişler sürmek için yeterli alan bulamaz ve gömülü kalabilir.
- Diğer Dişlerin Konumu: Başta yirmilik dişler olmak üzere, diğer dişlerin yanlış konumlanması yeni çıkacak dişin yolunu kapatabilir.
- Süt Dişlerinin Erken Kaybı: Erken kaybedilen süt dişleri, kalıcı dişin sürme yolunun bozulmasına neden olabilir.
- Fiziksel Engeller: Kist veya tümör gibi oluşumlar dişin sürmesini engelleyebilir.
Gömülü diş problemi en sık yirmilik dişlerde, üst çene köpek dişlerinde ve alt azı dişlerinde görülmektedir.
En Yaygın Gömülü Diş Belirtileri Nelerdir?
Gömülü bir diş her zaman belirti vermeyebilir. Ancak belirti verdiğinde genellikle şunlar gözlemlenir:
- Ağrı ve Basınç Hissi: Gömülü dişin olduğu bölgede ve çenede hissedilen sürekli veya aralıklı ağrı.
- Diş Etinde Anormallikler: İlgili bölgedeki diş etinde kızarıklık, şişlik ve hassasiyet.
- Sık Tekrarlayan Enfeksiyonlar: Gömülü dişin etrafındaki diş eti cebinde biriken bakteriler nedeniyle oluşan ağız içi enfeksiyonları (perikoronit).
- Komşu Dişlerde Sorunlar: Gömülü dişin komşu dişin köküne baskı yaparak erimeye (rezorpsiyon) veya çürümeye neden olması.
- Ağız Kokusuna: Enfeksiyon ve gıda birikimi nedeniyle geçmeyen ağız kokusu.
- Kist Oluşumu: Nadiren de olsa, gömülü dişin etrafındaki kesecik sıvı biriktirerek kiste dönüşebilir.
Bu belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız, detaylı bir muayene için mutlaka diş hekiminize başvurmalısınız.
Gömülü Dişler Tedavi Edilmezse Ne Olur?
“Nasılsa ağrımıyor” diyerek ertelenen gömülü dişler, ileride çok daha ciddi sorunlara kapı aralayabilir. Tedavi edilmemesi durumunda:
- Komşu dişlerin köklerine zarar vererek onların kaybedilmesine yol açabilir.
- Sürekli enfeksiyon kaynağı oluşturur.
- Çene kemiği içinde kist veya tümör gibi patolojik oluşumlara neden olabilir.
- Planlanan diğer diş tedavilerinin (diş teli, implant vb.) başarı oranını düşürür.
Bu riskler nedeniyle, diş teli veya çene cerrahisi gibi işlemlerden önce gömülü dişlerin durumu mutlaka değerlendirilir ve genellikle çekilmeleri gerekir.

Gömülü Diş Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gömülü diş tedavisi, dişin konumuna, hastanın yaşına ve genel ağız sağlığına göre planlanır. Gelişen teknoloji sayesinde tedavi seçenekleri oldukça konforlu hale gelmiştir.
1. Ortodontik Sürdürme Tedavisi
Eğer dişin konumu uygunsa ve çenede yeterli yer varsa veya yer açılabiliyorsa, gömülü diş ortodontik tedavi ile olması gereken yerine yavaşça sürdürülebilir. Bu yöntemde dişin üzeri cerrahi olarak açılır ve dişin üzerine yapıştırılan küçük bir ataşman yardımıyla diş teline bağlanarak doğru pozisyona çekilir.
2. Gömülü Diş Çekimi (Cerrahi Operasyon)
Dişin sürdürülmesinin mümkün olmadığı durumlarda en etkili çözüm, cerrahi operasyonla çekilmesidir.
- İşlem: Operasyon, steril bir ortamda ve genellikle lokal anestezi altında yapılır. Böylece hasta işlem sırasında hiçbir ağrı hissetmez.
- Süreç: Diş hekimi, diş etinde küçük bir kesi yaparak dişe ve çevresindeki kemiğe ulaşır. Gerekirse dişi çevreleyen kemikten bir miktar kaldırır veya dişi birkaç parçaya ayırarak rahatça çıkarır.
- Dikiş: İşlem sonrası bölgeye genellikle kendiliğinden eriyen dikişler atılır.
Gömülü Diş Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Operasyonun başarısı ve hızlı bir iyileşme süreci için hekiminizin tavsiyelerine uymanız çok önemlidir. Konu hakkında daha detaylı bilgi için ağız içi cerrahi işlemlerden sonra dikkat edilmesi gerekenler yazımıza da göz atabilirsiniz.
- İlk 2 Saat: Operasyondan sonraki ilk iki saat boyunca hiçbir şey yiyip içmeyin.
- Tampon: Ağzınıza yerleştirilen tamponu yaklaşık yarım saat sonra çıkarın.
- Beslenme: İyileşme süresince aşırı sıcak ve aşırı soğuk yiyecek/içeceklerden kaçının. Yumuşak ve ılık gıdalar tüketin.
- Sigara ve Alkol: Operasyondan sonraki ilk 24 saat kesinlikle sigara içmeyin. Mümkünse iyileşme tamamlanana kadar alkol de tüketmeyin.
- İlaçlar: Diş hekiminizin reçete ettiği ağrı kesici ve antibiyotik gibi ilaçları düzenli olarak kullanın.
- Şişlik: Operasyon sonrası bölgede şişlik, ağrı ve kızarıklık görülmesi normaldir. İlk 24 saat boyunca dışarıdan buz kompresi uygulamak şişliği azaltmaya yardımcı olur.
Bu belirtiler birkaç gün içinde azalmaz veya ağrınız dayanılmaz hale gelirse, hemen diş hekiminizle iletişime geçin.
